Projekty w Sakskej

Směrnica Załožby za serbski lud k spěchowanskemu programej
"Serbska rěč a kultura w strukturnej změnje"
za projekty Swobodneho kraja Sakska

1. Zaměr financielneje podpěry, prawniski zakład

1.1 Załožba za serbski lud přizwola na zakładźe Inwesticiskeho zakonja brunicowych regionow (§ 17 čo. 31 InvKG), Sakskeho hospodarskeho porjada, wosebje §§ 23 a 44 we wotpowědnje płaćiwej wersiji a k tomu we wudatych zarjadniskich předpisach Sakskeho statneho ministerstwa financow k Sakskemu hospodarskemu porjadej we wotpowědnje płaćiwej wersiji a wotpowědnje tutej směrnicy financielne srědki k spěchowanju serbskeje rěče a kultury w strukturnej změnje.

1.2 Spěchowanje wotpowědnje tutej směrnicy słuži přewažnje zmócnjenju hospodarskeho rosta a wutworjenju dźěłowych městnow we Łužiskim rewěrje w Swobodnym kraju Sakska po § 2 čo. 1b InvKG přez Spěchowanje naprawow k wobchowanju a dale wuwiwanju rěče, kultury a tradicijow serbskeho luda jako narodna mjeńšina (§ 17 Nr. 31 InvKG).

1.3 Spěchowanski program wobmjezuje so na čas přewjedźenja wot 2022 do 2038.

1.4 Prawo próstwustajerja na přizwolenje srědkow njewobsteji. Přizwolenska instanca rozsudźi na zakładźe wotwažowanja po winowatosći w ramiku předležacych hospodarskich srědkow.

2. Předmjet spěchowanja

2.1 Předmjet spěchowanja su naprawy, kotrež zaměrej financielnych srědkow wotpowědnje čo. 1.2 słuža.

2.2 Z tutoho spěchowanja wuzamknjene su:
a) beneficne zarjadowanja
b) projekty, kotrež Załožbowemu zaměrej njesłuža
c) twarske inwesticije.

2.3 W Łužiskim rewěrje Swobodneho kraja Sakska po § 2 čo. 1b InvKG płaća sćěhowace štyri wobsahowe spěchowanske wobłuki:

2.3.1 Zdźerženje, dalewuwiwanje a rewitalizowanje serbskeje rěče ze sćěhowacymi spěchowanskimi ćežišćemi:
a) zdźerženje a wutwarjenje serbskich rěčnych rumow a rěčnych wobłukow
b) posrědkowanje rěče
c) přiswojenje rěče (tež z pomocu stipendijowych programow)
d) pěstowanje rěče
e) rěčny marketing
f) rěčne slědźenje
g) koncepty, strategije a plany naprawow

2.3.2 Medijowa produkcija a rěčna technologija ze sćěhowacymi spěchowanskimi ćežišćemi:
a) medijowa pedagogika
b) medijowa produkcija
c) digitalne spóznawanje rěčow, rěčne wobdźěłanje a rěčne wodźenje
d) digitalne podpěrowanje nałožowanja rěče
e) koncepty, strategije a plany naprawow

2.3.3 Serbska rěč a kultura jako faktoraj regionalneje identity a za krutu zwjazanosć ze slědowacymi spěchowanskimi dypkami:
a) wuměłstwo a kulturna produkcija
b) kulturne zarjadowanja
c) kubłanske a posrědkowanske poskitki
d) wobdźělenje a participacija
e) koncepty, strategije a plany naprawow

2.3.4 Turistiska a hospodarska walorizacija serbskeho kulturneho namrěwstwa ze sćěhowacymi spěchowanskimi ćežišćemi:
a) kulturny marketing
b) turistiske produkty, infrastruktura, posłužby a poskitki
c) zwěsćenje serbskeho kulturneho namrěwstwa
d) digitalizowanje a digitalna prezentacija serbskeho kulturneho namrěwstwa
e) kreatiwno-hospodarske wužiwanje serbskeho kulturneho namrěwstwa
f) koncepty, strategije a plany naprawow.

2.4 Projekty po čo. 2.3 so jenož spěchuja, jeli-zo so we Łužiskim rewěrje Swobodneho stata Sakska po § 2 čo. 1b InvKG přewjedu resp. tam skutkuja.

2.5 Spěchowane projekty měli w přezjednosći z cilemi naslědnosće (SDG) Němskeje strategije za naslědnosć stać a tak k wuwiću a přesadźenju socialnych a ekologiskich trajacych projektow we wobłukomaj rěč a kultura přinošować.

2.6 Próstwa wo spěchowanje móže so zasadnje za čas přewjedźenja do 5 lět stajić. Naslědne próstwy za dalewjedźenje spěchowanja móža so stajić, ale maja so znowa wobzamknyć a přizwolić. Spočatk projektow, kotrychž čas přewjedźenja 5 lět wučinja, je posledni raz 1.1.2034 móžny. Wšě projekty maja so najpozdźišo kónc 2038 zakónčić.

2.7 Dodatnosć spěchowanych projektow měła data być. Spěchować móža so jenož naprawy, kotrež njejsu donětka žane spěchowanje dóstali, abo kotrež njejsu přez druhi spěchowanski program do hospodarskeho plana zapisane.

3. Přijimowarjo financielneje podpěry

3.1 Přijimowarjo srědkow za projekty wotpowědnje 2.3 móža přirodne a juristiske wosoby być, kotrež maja swoje bydło respektiwnje sydło we Łužiskim rewěrje Swobodneho stata Sakska wotpowědnje § 2 čo. 1b InvKG.

4. Wuměnjenja za financielnu podpěru

4.1 Spěchować budu so jeničce projekty, kotrychž přewjedźenje we wokomiku stajenja próstwy hišće započało njeje.

4.2 Stajer próstwy ma so wo srědki priwatnych a druhich zjawnych pjenjezydawarjow prócować. Dobrowólne, bjezpłatne wukony třećich móhli so wobkedźbować.

4.3 K spěchowanju zapodate projekty měli so wot próstwustajerja prawidłownje we wysokosći znajmjeńša pjeć procentow cyłkownych wudawkow ze swójskich abo druhich srědkow financować. Swójske srědki su wšitke kasowoskutkowace dochody, kotrež njejsu srědki druhich juristiskich wosobow zjawneho prawa. Załožba smě zniženju podźěla swójskich srědkow w přiměrjenym wobjimje přihłosować, přinjese-li zapodar próstwy dobrowólne, bjezpłatne wukony we wotpowědnej wysokosći.

4.4 Dobrowólne, bjezpłatne wukony próstwustajerja a třećich smědźa so jenož w na wikach zwučenej wysokosći pjenježneje hódnoty wobličić. Wone njejsu wobstatk financneho, etatoweho abo hospodarskeho plana, ale maja so separatnje wupokazać a so, dalokož su za přizwolenje rozsudźace, w přizwolenju jako zwjazowace připóznaja.

5. Forma a wobjim, wysokosć financielneje podpěry

5.1 Srědki słuža dźělnemu financowanju a přidźěleja so jako wróćonjepłaćomna přiražka w ramiku projektoweho spěchowanja, prawidłownje jako kruta suma. Zasadnje móže so maksimalnje za 95 procentow spěchujomnych wudawkow přiražka płaćić. We woprawnjenych wuwzaćnych padach je spěchowanje do hač do 100 procentow móžne.

5.2 Zakładna suma za wobličenje wysokosće spěchowanja su spěchujomne cyłkowne wudawki. K tomu płaća w ramiku projektoweho spěchowanja zasadnje tute w njeposrědnim zwisku z projektom trěbne honorarowe wudawki, personalne wudawki, wěcne wudawki a inwesticiske wudawki. Přizwolenska instanca postaja wobjim a wysokosć spěchujomnych cyłkownych wudawkow. Hač do 5 % spěchujomnych cyłkownych wudawkow, maksimalnje pak 3.000,00 euro wob lěto móža so jako zarjadniska wudawkowa pawšala připóznać.

5.3 Jězbne wudawki a wudawki za přenocowanje smědźa so wotpowědnje Sakskemu prawu wo jězbnych kóštach we wotpowědnej płaćiwej wersiji nasadźić.

5.4 Wudawki za nakup abo zhotowjenje předmjetow móža so jako spěchujomne připóznać, je-li to za přewjedźenje naprawy najrentabelniše rozrisanje. W próstwje ma so rozjasnić, kak maja so předmjety po wotzamknjenju projekta dale w zmysle projekta wužiwać.

5.5 Spěchować njemóža so projekty, kotrež žadanu sumu podpěry we wysokosći 25.000 euro podkročuja.

5.6 Próstwy maja so do započatka projekta zapodać, za kotryž so wo spěchowanje prosy. Woni njesmědźa před rozsudom wo spěchowanje (Přizwolenje abo přihłosowanje k dočasnemu projektowemu spočatkej) započeć. Jako projektowy spočatk měło so zasadnje wobzamknjenje přewjedźenja přiličenskeho dodawanskeho a wukonoweho zrěčenja hódnoćić. Wo spěchowanje wudawkow (wudawki za projektowe wuwiće), kotrež nastanu do spočatka projekta, rozsudźi so w jednotliwych padach, tak daloko kaž wo jich spěchowanje so prosy a tute njejsu přez swójske, třeće abo wosebite srědki financujomne.

6. Postupowanje

6.1 Próstwy k projektowemu spěchowanju maja so z wužiwanjom wotpowědneho projektoweho formulara a z wšěmi trěbnymi podłožkami (hlej čo. 6.2) na Załožbu za serbski lud zapodać.

Po dochodach a wudawkach rjadowany, dospołny a wurunany kóštowy a financny plan je wobstatk próstwy a twori zakład za zwěsćenje spěchujomnych wudawkow.

Próstwy za projekty maja hač do 30. septembra předlěta předležeć.

Próstwowe formulary móža so pola

Załožby za serbski lud
Póstowe naměsto 2, 02625 Budyšin
Telefon: 03591-550300
E-Mail: stiftung-bautzen@sorben.com

požadać abo na webstronje www.stiftung.sorben.com wotwołać.

6.2 Próstwje maja so jako přiwěšk připołožić projektowe wopisanje z informacijemi ke koncepciji projekta kaž tež wujasnjenje k wosebitej strukturnej skutkownosći naprawy.

Dale maja so we próstwje sćěhowace dypki wujasnić:

• natwar a wotběh projekta
• časowy plan přihotowanja, přewjedźenja a wuhódnoćenja
• wotmysleny cil / wočakowane skutkowanje projekta
• přinošk projekta k zdźerženju a dale wuwiwanju serbskeje rěče, kultury a / abo tradicije
• přinošk projekta k hospodarskemu rostej a k wutworjenju dźěłowych městnow w Łužiskim rewěrje w Swobodnym staće Sakskej wotpowědnje § 2 čo. 1b InvKG
• nałožowanje serbskeje rěče
  (na př. projektowy sobudźěłaćer; doskónčny produkt; wobdźělnicy a)
• projektowi partnerojo inkluziwnje staw wothłosowanja
• informacije k zakónčenym předchadźacym abo požadanym abo běžacym komplementarnym projektam
• staw wobzamknjenja k přesadźenju projekta
• skutkownosć
  (ličba potrjechenych gmejnow regionalnje; docpěte wobydlerstwo regionalnje, docpěte regiony / wobydlerstwo nadregionalnje)
• wobdźělnicy / cilowe skupiny
  (starobna struktura; splah; wosebite relewantne přiznamjenja)
• přinošk k jednotliwym cilam naslědnosće wotpowědnje Němskej strategiji za naslědnosć
• připrajenja wo podpěrje a wukonach třećich.

6.3 Přizwolenska instanca je Załožba za serbski lud. Wuběr najpřihódnišich projektow we jednotliwych spěchowanskich wobłukach wotpowědnje čo. 2.3 přewjedźe so na zakładźe Hódnoćenskeho postupowanja (Scoring) a z wobkedźbowanjom ciwilno-towaršnostnych akterow.

6.4 Dopokaz wužiwanja připrajenych přisłušnych srědkow měł so přewjesć tak, kaž je to we zawjazkach přizwolenskeje zdźělenki a wotpowědnych pódlanskich postajenjach předwidźane.

6.5 Za přizwolenje, wupłaćenje a wotličenje přidźělenych financow kaž tež za dopokaz a pruwowanje wužiwanja a ewentuelnje trěbne zběhnjenje přizwolenja a wróćožadanje přizwoleneje financielneje podpěry płaća zarjadniske postajenja k § 44 Sakskeho hospodarskeho porjada, dalokož njejsu w tutej směrnicy wotchilenja dowolene.

6.6 Prawo zběhnjenja Zwjazkoweho zličbowanskeho zarjada po art. 114 wotrězk 2 sada 2 Wustawy w zwisku z § 91 wotrězk 1 čo. 5 Zwjazkoweho hospodarskeho porjada wostanu njedótknjene (hlej § 8 wotrězk 1 sada 2 InvKG).

7. Přechodne postajenja a nabyće płaćiwosće

7.1 Próstwy za projekty, kotrež měli so w lěće 2022 přewjesć, maja so hinak hač w čo. 6.1 do 31. měrca 2022 zapodać.

7.2 Załožbowa rada je tutu směrnicu 01. měrca 2022 wobzamknyła. Směrnica nabudźe płaćiwosć dźeń po jeje wozjewjenju.

Budyšin, 01. měrca 2022

Załožba za serbski lud
Susann Šenkec
Předsydka Załožboweje rady

Medijopedagogiska kompetenca a serbska rěč – „Serbske _ medije _ inowacija“

Projekt wopisuje ofensiwnu kubłansku iniciatiwu k přiswojenju medijoweje kompetency pola dźěći, młodostnych a dorosćenych w serbskej rěči přez medijowe kubłanje a pedagogiske zarjadowanja, etablěrowanje medijoweje akademije a natwar poradźowarnjow.

Medijowa produkcija wopřija direktnu abo indirektnu podpěru priwatnych medijowych producentow, wuwiće nowych medijowych formatow, kooperacije a posłužby kaž tež natwar syće za serbsku digitalnu medijowu produkciju.

Za digitalizaciske projekty ma so personal kwalifikować a z pomocu techniskeho a organizatoriskeho poradźowanja a nawoda poskitk digitalnych serbskich medijow wutwarić.

Přez posłužby maja so dochody generěrować.

Doba přewjedźenja: 07.2022 – 12.2027, dalewjedźenje planowane
Nošer projekta: Serbske šulske towarstwo z. t.

Serbski eksperiMINT campus w Radworju

Projekt wopisuje załoženje a natwar atraktiwneho serbskeho rěčneho ruma zwonka swójby a kubłanišćow w gmejnje Radwor. Zwonkašulske aktiwity a poskitki maja so wuwić a z tym wosebje techniske a přirodowědne zajimy dźěći a młodostnych spěchować. Poskitki słuža jako srědk a grat k nałožowanju serbskeje rěče a aktiwnemu rozestajenju z rěču. Zarjadowanju spočatnje mobilneho „labora“ slěduje natwar stajneho domicila w Radworju z wobšěrnym spektrumom poskitkow w serbskej rěči.

Za nawod, organizaciju, planowanje a realizowanje campusa kaž tež natwar partnerskeje syće ma so spočatnje wosoba kruće přistajić (wutwar do 2038). Dalše wosoby maja na honorarnej bazy poskitki přewjesć.

Doba přewjedźenja: 07.2022 - 12.2026, dalewjedźenje planowane
Nošer projekta: Serbska staršiska iniciatiwa Radwor z. t.

Natwar syće za regionalny identitny a rěčny management

Syć za regionalny identitny a rěčny management ma so natwarić, kotraž na městnje – specifiskim regionalnym potrjebam wotpowědnje – poskitki a rěčne rumy twori, splećenje zmóžnja, wědu posrědkuje a rum za dalši kreatiwno-wuměłski kaž tež wobydlersko-ciwilnotowaršnostny angažement zmóžnja. Dołhodobny zaměr je rewitalizacija serbskeje rěče jako znamjo jónkrótnosće Łužicy. Projekt wobsteji z dweju wot so wotwisneju stołpow – rěčneho a regionalneho managementa. W stołpomaj su jednotliwe module zapołožene:

Rěčny management
modul 1: rěčne planowanje / akciski plan
modul 2: Syć / rěčnicy
modul 3: rěčny marketing / rěčni motiwatorojo
modul 4: Natwar rěčnych resursow / rěčna šula
modul 5: Europska wjacerěčnosć

Regionalny management
modul 6: zapisanje wobstatka – syć regionalnych kótwicarskich dypkow
modul 7: potencialne wuwiće – rewitalizaciski potencial
modul 8: městno kompetency k skrućenju małych muzejow a domizniskich stwow
modul 9: inowatiwny kulturny centrum / Serbsce kreatiwnje
modul 10: podpěra ciwilneho angažementa a čestnohamtskeho zastojnstwa / běrow towarstwow

Projektowy management
modul 11: projektowy management, přewodźace naprawy

Přesadźenje měznikow w dobje 2022 – 2038 ma so w štyrjoch fazach přewjesć.

Aktualna doba přewjedźenja: 2022 – 2026
Nošer projekta: Domowina z.t.

Koncepcija přewjedźomnosće - temowa kolesowarska čara

Nadźěłanje (zwoprawdźomneje) koncepcije za wutwar kolesowarskeje "Serbske impresije" a kwalifikowanje tuteje na kraje přesahowacu łužisku kulturno - rěčnu - temowu čaru "Serbske impresije"

Próstwa poćahuje so jenož na sakski wobłuk studije a je wudospołnjenje hižo w lěće 2022 schwaleneho modeloweho předewzaća w Braniborskej.

Hižo wobstejaca kolesowarska infrastruktura ma so z jednotnym wuhotowanjom taflow rozšěrić a na "kulturno-rěčnu temowu čaru" kwalifikować a zwičnić. Zaměr je wuwiwać inowatiwny, indiwidualnje spřistupnjomny informaciski, aktiwitowy a wuknjenski poskitk za młodych a starych, kiž zmóžnja (znowa) přistup k serbskej rěči, zwjazuje a spřistupnja kulturnoturistiske poskitki a je zdobom přinošk k lokalnemu tworjenju hódnotow.

Doba přewjedźenja: 01.01.2023 - 31.12.2023
Nošer projekta: Serbski kulturny turizm z. t.

Centrum digitalizacije na Serbskim instituće w Budyšinje

Digitalizacija swójskich wobstatkow serbskeho kulturneho herbstwa kaž tež posłužba za druhe serbske zarjadnišća a zajimcy

Jadrowe nadawki su ryzy imageowa digitalizacija (mj.dr. knihow, muzikalijow, zawostajenstwow), digitalizacija wšelakich medijowych typow (n.př. analogny zwukowy a filmowy material), digitalny přihot kaž tež digitalne spřistupnjenje. Dalši zaměr je polěpšenje widźomnosće serbskeho kulturneho herbstwa. Nimo wutworjenja swójskich prezentaciskich kanalow twori splećenje z regionalnymi, narodnymi a mjezynarodnymi portalemi kulturneho herbstwa wažny wobstatk nadawkow DC.

Natwar DC ma so w 3 fazach přewjesć, w kotrychž so krok po kroku personal a spektrum dźěławosće rozšěrja.

Faza 1 - postupowanje ma so koncepcionelnje definować, planować a infrastruktura natwarić
wutworjenje najprjedy třoch dźěłowych městnow (wuwjedźenski čas 36 měsacow)

Faza 2 - poskitk posłužbow so přihotuje a so w prěnich krokach zeskutkowni. Fokusěruja so na dołhodobne archiwowanje a nowe formy prezentacije. Dźěłowe městna z fazy 1 so přewozmu a dale wjedu. Po potrjebje pomocnicy přidruža. (wuwjedźenski čas 12 měsacow)

Faza 3 - njeje wobstatk tuteje spěchowanskeje próstwy, budźe pak za přichodnej spěchowansku dobu formulować (produktiwne přesadźenje DC z rozšěrjenjom kapacitow).

Doba přewjedźenja: 01.01.2023 - 31.12.2026
Nošer projekta: Serbski institut z. t.

KRABATa dožiwić - zesylnjenje hospodarstwa a turizma w dwurěčnej Łužicy

Wutworjenje hłownohamtskich strukturow w towarstwje, zo by so regionalne wuwiće w dwurěčnej Łužicy přez aktiwne dźěło spěchowało a so nowa kwalita angažementa docpěła

Čestnohamtske dźěło towarstwa ma so přez projektoweho managera (ze znajomosćemi serbšćiny) podpěrać. Přez nadpřerěznu hibićiwosć a aktiwitu w regionje ma splećenje KRABAToweho regiona, kotryž so přez 3 LEADER-regiony wupřestrěwa, nastać. Zo by so kontinuowane dźěło a centralne zetkawanišćo zaručiło, ma so centralny běrow w Krabatowym regionje zarjadować.

Doba přewjedźenja: 01.01.2023 - 31.12.2026
Nošer projekta: KRABAT z. t. "Na slědach Krabata"

Regeneracija - reprodukcija - inowacija, spěchowanje serbskeho kulturneho a kreatiwneho hospodarstwa w přechodnym regionje

Přez projekt ma so serbske kulturne a kreatiwne hospodarstwo (KuK) podpěrać. Zaměr je skrućenje serbskeho KuK kaž tež wuwiwanje nowych produktow (suweněry) a posłužbow (dźěłarnički) z ćežišćom na sakskim dźělu srjedźneje Łužicy (wosebje wobłuk Wojerecy a Běła Woda). Dołhodobny zaměr předewzaća je kwalitatiwne a kwantitatiwne dalewuwiće komercielnych a njekomercielnych kulturnohospodarskich poskitkow za zwyšenje hódnoty elementow serbskeje kultury. Předewzaće natwarja na nazhonjenjach wšelakich předchadźacych projektow w Braniborskej a je špihelowane k projektej "hódnoćenje imaterielneho kulturneho herbstwa w němsko-słowjanskim konteksće" w Braniborskej.

Projekt bazuje na 5 dźěłowych paketach:

zjawnostne dźěło: zwyšenje widźomnosće poskitkow KuK, komunikacije serbskeje kultury jako znamjo jónkrótnosće Łužicy, pozitiwna komunikacija strukturneje změny

organizatoriske formy: intensiwowanje kooperacijow, zhusćenje a skrućenje syćow, wuwiće koncepta, planowanje pilotoweho přesadźenja

serbskosć na festiwalach: podhódnoćeny hospodarski faktor, zestajenje specifiskich poskitkow za zarjadowarjow, pilotowe zwoprawdźenje na wšelakich festiwalach

módroćišć: strategiske přiznamjo nimo drasty a jutrowneho jejka, kulturna technika ma so zaso zakótwić, přewjedźenje dźěłarničkow, přednoškow, dalekubłanjow, zesylnjene zwičnjenje

cross-inowacija: zapřijeće jednotliwych kulturnikow / muzejow / domizniskich stwow, wutworjenje (socialnych) rumow, přewjedźenje crossoweje inowacije, hódnoćenje stareje rjemjeslniskeje techniki (škleńčane parlički, wušiwanje)

Doba přewjedźenja: 01.04.2023 - 31.12.2025
Nošer projekta: Daniel Häfner - strategiske poradźowanje