"Serbski forum wědy při Lawskim arealu"w Budyšinje
"Serbski forum wědy při Lawskim arealu" ma być inowatiwne a najnowšim twarskim žadanjam wotpowědowace stejnišćo za kulturu serbskeho ludu, kotrež ma tež nadregionalny wuznam. Serbski institut a Serbski muzej změjetaj we forumje swoje sydło. Zdobom ma so z twarom foruma modelowe předewzaće za naslědne twarjenje realizować a ležownosć w centrumje Budyšina, kotraž bě wjele lět njewobtwarjena, nahódnoćić. Tak so jónkrótnosć města Budyšina jako sydło mnohich serbskich institucijow bytostnje podšmórnje.
Aktualny staw dźěła - Naćisk je so wuzwolił
(dźěłamy runje na přełožku, prošu informujće so tak dołho na němskej stronje)
Dobyćerski naćisk z wubědźowanja architektow je so wuzwolił
wotkaz k medijowej zdźěleńce wot 5. junija 2023
Počesćowanje dobyćerskeho naćiska z wubědźowanja architektow
wotkaz k medijowej zdźěleńce wot 15. junija 2023
Interview k planowanskemu stawej Serbskeho foruma wědy z direktorom załožby Janom Budarjom pola Sachsenfernsehen dnja 25.07.2023 (link k wideju pola Sachsenfernsehen )
Architekt Lür Meyer-Bassin rozłožuje wosebitosće dobyćerskeho naćiska z wubědźowanja architektow za „Serbski forum wědy při Lawskim arealu“ w Budyšinje (link k wideju pola YouTube)
Wopisanje projekta
Geneza projekta
W lěće 2015 signalizowaše Serbski institut, zo su we hłownym sydle w Budyšinje kapacity magacinow Serbskeho kulturneho archiwa a Serbskeje centralneje biblioteki wučerpane a zo twarski staw rumnosćow archiwariskim žadanjam wjac njewotpowěduje. Tutu informaciju wudospołnjejo doporuči wědomostna rada instituta w swojej rozprawje spočatk 2016, čitarnju lěpje spřistupnić a jeje prezencu a widźomnosć w zjawnosći zesylnić.
Na zakładźe dweju studijow praktikabelnosće społnomócni Załožbowa rada direktora Załožby za serbski lud z wobzamknjenjom čo. 557 z 29. nowembra 2018 "na zakładźe hrubeho koncepta k stejnišću Lawski areal detailěrowany koncept k financowanju a koncept za přizwolensku, planowansku a přesadźensku fazu zdźěłać. Nimo rumnosćow za Serbski institut, magacina Serbskeho kulturneho archiwa a Serbskeje centralneje biblioteki "ma so při planowanju zaměstnjenje [.. ] dalšich zjawnych poskitkow wobkedźbować resp. pruwować. Při tym maja so zajimy dźěći a młodostnych eksplicitnje wobkedźbować."
W lěću 2020 informowaše Serbski muzej Budyšin swojeho nošerja, wokrjes Budyšin, zo njeje na tuchwilnym, pomnikoškitnym stejnišću na Hrodźe načasnym standardam wotpowědowace dalewuwiće muzejoweho dźěła móžne. To nastupa na přikład prezentowanje a widźomnosć muzeja, wobchadotechniske wotkrywanje a bjezbarjernosć.
Schwalenje inwesticiskeho zakonja za wuhlowe regiony (Investitionsgesetzes Kohleregionen) w awgusće 2020 a naslědne konkretizowanje zwoprawdźenja tutoho w Swobodnym staće Sakskej wotewrě móžnosć, potrjeby wobeju institucijow k zhromadnemu předewzaću - "Serbski forum wědy při Lawskim arealu" - dale wuwiwać.
W Letter of Intent z dnja 02.12.2020 wuprajichu so Załožba za serbski lud, statny minister za wědomosć a slědźenje Swobodneho stata Sakska, sakska statna ministerka za kulturu a turizm a wokrjes Budyšin za "wuske zhromadne dźěło a mjezsobnu podpěru při zhromadnym přihotowanju a zwoprawdźenju projekta Serbski forum wědy při Lawskim arealu w Budyšinje. Nimo toho zwurazni Sakska wotpohlad wo to prosyć, zo by so předewzaće do lisćiny krajnych naprawow přiwzało.
2021 bu we wuskim zhromadnym dźěle ze załožbu kaž tež Serbskim muzejom a Serbskim institutom přez SMWK projektowy namjet (wotpowědujo spěchowanskej směrnicy Sakskeho statneho ministerstwa za regionalne wuwiće k přizwolenju přiražkow po inwesticiskim zakonju wuhlowe regiony (RL InvKG)) zapodaty. Dnja 29.06.2021 sformulowa regionalny přewodźacy wuběrk za Łužiski rewěr za projekt doporučenje k spěchowanju.
Projektowe nošerstwo
Po tym zo bě financowanje zawěsćene, dyrbješe so prašenje twarskeho knjejstwa za předewzaće wujasnić. Wothladajo wot toho bě jasne, zo měła Załožba za serbski lud być mějićelka trěbnych ležownosćow a imobilijow kaž tež w idealnym padźe mějićelka zwoprawdźeneho imobilijoweho kompleksa. Z wobzamknjenjom čo. 602 (08.12.2020) społnomócni Załožbowa rada tuž direktora, hižo dwě, za twarsku naprawu Lawski areal trěbnej ležownosći wot města Budyšina kupić. Wobzamknjenje bu přez nakup wotpowědnych ležownosćow w decembru 2021 zeskutkownjene.
W oktobru 2021 schwali wokrjesny sejmik Budyskeho wokrjesa wobzamknjenje, so na zwoprawdźenju projekta wobdźělić a w projektowej dźěłowej skupinje sobu skutkować. Z tym pak so wuzamkny, zo wokrjes twarski nawod přewozmje.
Runje tak wotpokazaštej Sakske statne ministerstwo za financy a jemu podrjadowany statny zawod Sakski imobilijowy a twarski management (SIB) přewzaće twarskeho nawodnistwa abo twarskich nadawkow.
Spočatk 2022 bu rozsud nastupajo zwoprawdźenje projekta trěbny, zo by Sakske statne ministerstwo za regionalne wuwiće respektiwnje jemu přirjadowany ressort, zamołwity za spěchowanje w sakskich brunicowych kónčinach planowansku wěstotu dóstał. Zdobom měješe so časowy ramik za 1. spěchowansku periodu po § 6 InvKG dodźeržeć. By-li Załožba za serbski lud projektoowe nošerstwo přewzała, móhło so předewzaće jako posrědnja krajna naprawa po směrnicy RL InvKG zwoprawdźić a spěchować.
Wuchadźejo z wobzamknjenja Załožboweje rady čo. 557 (29.11.2018), pisma Letter of Intent z 02.12.2020 kaž tež na zakładźe inwesticiskeho zakonja (Investitionsgesetz Kohleregionen) přez Saksku slubjene srědki k financowanju předewzaća, wobzamkny załožbowa rada 01.03.2022, zo ma so "Serbski forum wědy při Lawskim arealu" natwarić a Załožba za serbski lud so stać z nošerjom projekta. Nadawkej wotpowědujo ma so zarjad załožby personelnje zesylnić, twarski wuběrk wutworić a eksterny partnera k nawjedowanju projekta namakać.
Zaměr projekta
Zaměr projekta je wutworjenje "Serbskeho foruma wědy při Lawskim arealu" (dźěłowy titul) w Budyšinje. Jako multifunkcionalny, naslědny a architektonisce přeswědčacy kompleks twarjenjow w centrumje města Budyšina budźe forum nowe stejnišćo za Serbski institut a Serbski muzej. Jeju funkcionalita, widźomnosć a móžnosće wuwića so z nowym stejnišćom bytostnje polěpšeja. Nimo toho ma forum być modelowy projekt nastupajo trajne wašnje twarjenja a wužiwanja energije a přinošuje k nahódnoćenju měšćanskeho srjedźišća Budyšina.
Potrjeba ruma za institucije
W předpolu studije Meyer-Bassina běštej Serbski institut a Serbski muzej swoje rumnostne potrjeby pruwowałoj, aktualizowałoj a wotpowědnje přizjewiłoj. Serbski institut přizjewi potrjebu za 49 dźěłowe městna za stajnych a sčasami přistajenych kaž tež płoniny za archiw a biblioteku. W studiji zwěsćichu z toho potrjebu 1.472 m² za wužiwanje (NUF). Serbski muzej přizjewi potrjebu za 10 sobudźěłaćerjow a techniski personal z muzejowej dźěłarnju kaž tež płoniny za trajne a wosebite wustajenske wobłuki, drastowy depot a wopytowarski serwis. Z toho zwěsći so potrjeba 2.842m² za wužiwanje (NUF).
Dale su zakalkulowane přestrjenje, kiž so zhromadnje wužiwaja kaž přijimanje, informacija, wupožčowanje, muzejowy wobchod, sanitarne připrawy, konferencne rumnosće, čitarnja z wosebje wotdźělenymi kutami (Carrels), prezencna biblioteka a gastronomiski wobłuk. Cyłkowna přestrjeń za wužiwanje wučinja 5.154 m². zličenje na poschody (Bruttogeschossfläche) je cyłkownje 8.400 m² trěbnych.
Aktualizacija z 05.07.2022:
Zo bychu so nimo potrjebow přestrjenjow tež funkcionalne žadanja a zwiski jednotliwych płonin a wobeju zarjadnišćow Serbski institut a Serbski muzej Budyšin definowali, přewjedźechu 23.03.2022 dźěłarničku pod nawodom agentury disgn2sense ("Arbeitsweltverbesserer"). Wuslědk bě, zo móžachu so cilowe skupiny definować a mnohe funkcionalne naroki wudźěłać.
Studija přewjedźomnosće a móžne wužiwanje přestrjenje
W oktobru 2021 bu architektowemu běrowej Meyer-Bassin nadawk daty, studiju přewjedźomnosće (Machbarkeitsstudie) k zwoprawdźenju twarskeho předewzaća zestajeć. Tuta eruěrowaše móžnosće zwoprawdźenja najprjedy pod premisu wužiwanja za to předwidźaneho twarskeho wobłuka a wobstatkoweju twarjenjow (Bestandsgebäude) Lawske hrjebje 8 a Hošic hasa čo. 9 ("Stara póstownja") (wotb. 1; warianty 1-3).
Studija zwoprawdźomnosće bu w běhu minjenych měsacow wo warianće 4 a 5 rozšěrjena.
Pola slědowacych předstajenjow jedna so wo wolumenowe planowanja rumoweje potrjeby, nic wo naćiski zwoprawdźenja.
Zo so fachowe wopisanje wariantow njeby skomoliło, podamy wopisanje wariantow jenož w němčinje.
In der Variante 1 wird die Ausnutzung des Grundstücks bei Beachtung der Schließung des Blockrandes am Lauengraben und an der Goschwitzstraße unter Beachtung der Abstandsflächen entsprechend der Sächsischen Bauordnung betrachtet. Das Gebäude umfasst sechs Ober- und ein Untergeschoss. Die Bestandsgebäude werden als Büroflächen genutzt. Im Untergeschoss sind 34 Parkplätze mit Zufahrt über die Goschwitzstraße vorgesehen.
In der Variante 2 wird die Ausnutzung des Grundstücks durch zweigeschossige Grenzbebauung am Lauengraben und an der Goschwitzstraße an der östlichen Baugrenze angrenzend an die benachbarte Bebauung betrachtet. Durch Verbesserung der Flächennutzung auf zwei Etagen umfasst das Gebäude vier Ober- und ein Untergeschoss mit 34 Stellplätzen. Die Bestandsgebäude werden über Ergänzungsbauten angeschlossen. Für diese Variante muss mit der Stadt Bautzen ein Bebauungsplan entwickelt werden.
Die Variante 3 gleicht der Variante 1 darin, dass die Abstandsflächen entsprechend Sächsischer Bauordnung beachtet werden. Es wird kein Stellplatznachweis erbracht, sodass das Untergeschoss frei für andere Nutzungen wird. Entsprechend umfasst das Gebäude neben dem Untergeschoss vier Obergeschosse.
Die Variante 4 stellt die mögliche Ausnutzung des Grundstückes unter Einbezug der benachbarten, westlichen Grundstücke dar. Es ermöglicht die vollständige Entwicklung des Quartiers sowie die Anlage eines offenen Hofes mit Durchwegung. Die Erbringung des Stellplatznachweises ist gewährleistet.
Die Variante 5 bezieht die Bestandsgebäude in der Äußeren Lauenstraße/Ecke Goschwitzstraße ein und realisiert eine stark reduzierte Bebauung im Innenhof. Sie ermöglicht die Gewährung der Durchwegung des Geländes sowie Freiflächen im Innenhof. Die Erbringung des Stellplatznachweises ist mit 18 Plätzen ebenfalls gewährleistet.
Naslědnosć
Hladajo na naslědnosć ma so za realizaciju projekta wěsty hódnoćenski system (Bewertungssystem Nachhaltiges Bauen (BNB) des Bundesministeriums des Inneren, für Bau und Heimat) wobkedźbować.
Tematika wobdźěła so zhromadnje z Wysokej šulu Žitawa-Zhorjelc (HSZG).
Nadrobnosće su w němskej wersiji wopisane:
In Zusammenarbeit mit der Hochschule Zittau-Görlitz (HSZG) wurde für die Varianten 1-3 eine Untersuchung zur Nutzung von alternativen Energien zur Strom- und Wärmeversorgung angestellt. In diesem Rahmen wurde zunächst der Wärmebedarf und eine Heizlastberechnung unter den Prämissen der Nachhaltigkeit, Effizienz und Klimaneutralität sowie zum Erreichen des BNB-Gold-Standards angestellt. Diese stellte die Basis für die Errechnung der Auslegung von Wärmepumpe und Photovoltaik-Anlage. Mit Voranschreiten des Planungsstandes muss diese Betrachtung mit Blick auf den Wärmebedarf unter Berücksichtigung der inneren Lasten sowie des Strombedarfs durch die elektrische wie technische Ausstattung angepasst und aktualisiert werden. Die HSZG prüft derzeit intern, wie auf personeller Ebene eine weitere Zusammenarbeit sowie die Akquise von Drittmitteln durch die HSZG zur wissenschaftlichen Begleitung von der Planung über die Baurealisierung bis hin zum Monitoring des Betriebes realisiert werden könnte.