Rada Załožby za serbski lud schadźowaše so štwórtk, 21.11.2024 w Lubinje (Błóta).
We fokusu nazymskeho posedźenja steješe hospodarski plan za přichodne lěto. Planowane wudawki leža wospjet jasnje nad lětnymi přiražkami, kajkež su wone w płaćiwym financnym zrěčenju zapisane (Zwjazk, Swobodny stat Sakska a Kraj Braniborska financuja załožbu lětnje z 23,9 mio. EUR). Wysoke wudawki nastanu wosebje dla nadpřerěznje wysokich tarifowych stopnjowanjow. Dźěra we financowanju móže załožba w planje jenož z tym kryć, zo rezerwu zawodowych srědkow (4,9 mio. EUR), kotraž rosćeše předewšěm přez njepřetrjebane personalne srědki za čas koronapandemije, dospołnje přetrjeba. Wosebite wužadanje widźi Załožbowa rada w tym, zo budu drje so přez ćeže we wutworjenju knježerstwow w Sakskej a Braniborskej a krizu w Zwjazkowym knježerstwje, hospodarske zakonje wšitkich třoch pjenjezydawarjow za lěto 2025 wo wjele pozdźišo schwalić, hač zwučene. Dokelž potajkim njeje jasne, hdy załožba swoje napłaćenja (Abschlagszahlungen) dóstanje, nastaji so wona na nachwilne hospodarjenje hač do srjedź lěta 2025. To rěka, zo budźe załožba klětu najprjedy jenož wobmjezowanje jednanjakmana a zo njemóža so nowe projekty a inwesticije přizwolić.

Přiběracu starosć zwuraznja předsyda Załožboweje rady Marko Kowar tež hladajo na napjate financne połoženje pola wšěch třoch pjenjezydawarjow: "Pjenjezydawarjo su pod nawodom Zwjazka jednanja wo Pjatym financowanskim zrěčenju załožby zahajili, kotrež ma financowanje wot 2026 rjadować. Tam je esencielne, zo so přiražki zwyša, dokelž stupachu wosebje personalne kóšty stopnjowanja tarifow dla wo něhdźe 20 % porno 2021. Njebudźe-li so podpěra zwyšić, budźe wottwar dźěłowych městnow njewobeńdźomny."
Jednać ma so zdobom tež wo zakótwjenje 26 městnow, kotrež drje móžachu so přez zwyšenje podpěry wot 2021 zarjadować, kotrež pak su tuchwilu do kónca 2025 wobmjezowane. Zo byštej so wužitk a skutkownosć tutych městnow pohódnoćiłoj, je zarjad załožby w meji 2024 eksternu ewaluaciju do nadawka dał. Na zakładźe wuslědkow tuteje studije, kotruž Załožbowej radźe předpołožichu, maja serbscy radźićeljo wudźěłać priorizaciju za tute městna. "Pjenjezydawarjo su tutón nadawk serbskim radźićelam přewostajili, zo bychu wobsahowu awtonomiju Serbow podšmórnyli. Hač do nalětnjeho posedźenja Załožboweje rady budźemy problematiku intensiwnje wobrěčeć a nadźijamy so, zo móža so wšitke tuchwilne městna dale wjesć a zo so nimo toho financowanje někotrehožkuli noweho městna, kotrež budźe wot 2026 trěbne, poradźi.", praji załožbowy direktor Jan Budar.

W etaće załožby bu tež nowy projekt ze spěchowanskeho programa "Serbska rěč a kultura w strukturnej změnje" za sakske projekty přizwoleny. Tu jedna so wo projekt zarjadniskeho zjednoćenstwa Slepo "SorbIT! Serbska inowacija přez tradiciju ", kotryž ma so w lětach 2025 do 2029 spěchować. Projekt ma rewitalizaciju, zachowanje a dalewuwiće serbskeje rěče a kultury w zarjadniskim zjednoćenstwje Slepo pozitiwnje wobwliwować. Wobłuk projekta tworitej turistiske pohódnoćenje regiona a serbska rěč a kultura jako znamjo jónkrótnosće. Druhi, za tutón spěchowanski program, zapodaty projekt bu projektowemu nošerjej hišće raz za wobdźěłanje wróćeny.

Dalša tema posedźenja bě zawjedźenje tarifa w Ludowym nakładnistwje Domowina. K tomu informowaše direktor załožby Jan Budar: "Zawjedźenje TV-L je wotzamknjene a wróćo sahajo k 01.01.2024 zrealizowane. Z tym je so žadanje spjelniło, kotrež je nakładnistwo wot 1990tych lět sem přeco zaso wot artikulowało a nětko skónčnje runoprawosć tarifow w serbskich zarjadnišćach zaruča."

Tež rozprawa wo stawje twara "Forum serbskeje wědy při Lawskim arealu" běše tema na posedźenju - planowanske dźěła su derje postupowali. Předplanowanje je w dalokej měrje wotzamknjene, tak zo móžeše so wobšěrny plan rumow z diferencowanymi funkcionalnymi a techniskimi žadanjemi we wobstejacym twarskim wobłuku zaměstnić. Na zakładźe tutoho předplanowanja přewjedźene znowa wobličenje kóštow pak pokaza, zo so w meji 2021 hrubje trochowana suma wo wjacore miliony eurow překroči. Přičina su předewšěm nadpřerěznje stupane twarske kóšty. Prjedy hač je planowanje tak nadrobne, zo twori zakład za twarske požadanje (Bauantrag), dyrbja zamołwići nětko te wudawki, kotrež kóšty signifikantnje wowliwuja, identifikować a wotpowědne alternatiwy namakać.

protokol wobzamknjenjow posedźenja 21.11.2024 (němsce)

rozprawy wo posedźenju w druhich medijach:

• přinošk w Serbskim rozhłosu MDR z dnja 22.11.2024: "Nazymske posedźenje rady Załožby za serbski lud"
• artikl w Serbskich nowinach z dnja 22.11.2024: "Podpěruja „100 000 Serbow"
• artikl w Sakskej nowinje z dnja 22.11.2024 (němsce): "Sorbisches Wissensforum in Bautzen wird teurer"